Czy jesteśmy gotowi na to, że sztuczna inteligencja zmienia nie tylko świat pracy, ale też model edukacji, jaki znamy od pokoleń? Wojciech Wytyk – nauczyciel, ekspert MSCDN i trener nauczycieli – przekonuje w rozmowie z Agnieszką Pałys, że nie wystarczy adaptować AI do lekcji. Musimy na nowo przemyśleć rolę nauczyciela, ucznia i całego systemu.

Nie możemy udawać, że nic się nie zmienia

„Sztuczna inteligencja już teraz odmienia wiele dziedzin życia. I nie możemy zostawić wszystkiego tak jak jest” – podkreśla Wytyk. Z jego obserwacji wynika, że technologia ta rozwija się szybciej niż kompetencje, które pozwalają z niej korzystać świadomie. Uczniowie potrafią generować odpowiedzi w ChatGPT, ale brakuje im krytycznego myślenia. Nauczyciele wykorzystują AI do tworzenia materiałów, ale nie zawsze uczą, jak z nią pracować mądrze.

To nie tylko kwestia narzędzi. To pytanie o to, jaką funkcję ma pełnić szkoła w świecie, w którym dostęp do wiedzy jest natychmiastowy i pozornie nieograniczony.

Uczeń z AI, nauczyciel jako mentor

„Ci, którzy chcą się uczyć, będą mogli to robić jeszcze lepiej dzięki AI. Ale potrzebują kogoś, kto pokaże im, jak robić to odpowiedzialnie” – mówi Wytyk. I właśnie tu pojawia się nowa rola nauczyciela: nie jako jedynego źródła wiedzy, ale jako przewodnika, który uczy, jak zadawać pytania, selekcjonować informacje i rozpoznawać „halucynacje” AI.

Nauczyciel staje się kimś w rodzaju mentora – osoby, która wspiera rozwój, ale nie wyręcza. Szkoła nie może polegać na tym, że wszyscy uczą się tak samo, w tym samym czasie i osiągają te same wyniki. „To nigdy nie było możliwe – tylko udawaliśmy, że jest” – komentuje gość podcastu.

Pokusa skrótów dotyczy wszystkich

Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele ulegają pokusie uproszczeń. Młodzież, korzystając z AI, często wyręcza się nią bezmyślnie, nie sprawdzając nawet odpowiedzi. Nauczyciele zaś mogą zacząć traktować narzędzia generatywne jako „gotowce”, co obniża jakość ich pracy i kreatywność.

„To nie jest tylko problem szkoły – to dotyczy wszystkich zawodów. Sztuczna inteligencja potrafi nas zwolnić z myślenia. I to jest największe zagrożenie” – ostrzega Wytyk.

Przyszłość? Personalizacja i etyka

Wyzwaniem jest nie tylko efektywne uczenie, ale także kwestie etyczne. Jak oceniać uczniów, gdy AI może pisać wypracowania lepiej niż oni? Jak zadbać o relacje i emocje, kiedy pojawiają się aplikacje „symulujące” przyjaźń?

„Są już przypadki, że dzieci wchodzą w relacje z AI-awatarmi. To może być złudna bliskość – a w skrajnych przypadkach prowadzić do tragedii” – podkreśla Wytyk.

Wspólny wniosek?

Musimy zacząć nową rozmowę o edukacji. O tym, jak uczyć, ale też po co uczyć. Jak budować system, który nie tylko korzysta z technologii, ale wzmacnia uczniów jako ludzi – zdolnych do samodzielnego myślenia, wyboru, odpowiedzialności.

„Sztuczna inteligencja to tylko narzędzie. Wszystko zależy od tego, jak jej użyjemy. A nauczyciel – jako przewodnik – będzie teraz potrzebny bardziej niż kiedykolwiek” – podsumowuje rozmowę Agnieszka Pałys.