Jak chronić dzieci w świecie algorytmów, polaryzacji i treści, do których nie powinny mieć dostępu? Dr Konrad Ciesiołkiewicz pokazuje, że prawdziwa „higiena cyfrowa” zaczyna się od podmiotowości dziecka, empatii i dialogu, a dopiero potem – od narzędzi i umiejętności. Zobacz jego poruszające wystąpienie z IV Konferencji „Liczymy się dla edukacji”.

Dr Konrad Ciesiołkiewicz– psycholog i politolog, członek Państwowej Komisji ds. Przeciwdziałania Wykorzystaniu Seksualnemu Małoletnich – rysuje uczciwy obraz środowiska online, w którym dorastają młodzi. Pokazuje, jak algorytmy rekomendacyjne kształtują zachowania i narażają dzieci na hejt, radykalizację, seksualizację treści oraz presję wizerunkową. A potem proponuje ramę działania dla szkoły i rodziców: triadę kompetencji cyfrowych, informacyjnych i medialnych, budowanych w trzech krokach: psychoedukacja → myślenie krytyczne → umiejętności.

„Nie ma skuteczniejszego narzędzia przeciwdziałania wszelkim formom nadużyć i przemocy w świecie cyfrowym niż rozwój empatii.” – mówi dr Konrad Ciesiołkiewicz.

Najważniejsze tezy w pigułce

• Dane są niepokojące, ale działanie jest możliwe. Różne badania pokazują dużą skalę krzywdzenia w sieci i offline; formy przemocy przenikają się – cyberprzemoc prawie nigdy nie występuje „w oderwaniu”.

• Algorytmy to medium – więc ktoś za nie odpowiada. Młodzi nie żyją w „internecie na żądanie”, tylko w strumieniu treści dystrybuowanych przez algorytmy społecznościowych platform, które polaryzują i radykalizują.

• Podmiotowość zamiast uprzedmiotowienia. Każda minuta online bywa monetyzowana – dlatego potrzebny jest świadomy, wartościowy punkt odniesienia po stronie dorosłych i instytucji.

• Triada kompetencji (cyfrowe–informacyjne–medialne). Najpierw psychoedukacja (empatia + świadomość pułapek poznawczych), potem kompetencje krytyczne oparte na dialogu, a dopiero na końcu praktyczne umiejętności obsługi narzędzi i weryfikacji informacji.

• Zasady > zakazy. Zakaz sam w sobie nie uczy odpowiedzialności. Wspólnie wypracowane zasady i rozmowa o tym, jak działają algorytmy („mój internet ≠ twój internet”), budują sprawczość.

„Problem nie musi być problemem. Może być momentem wychowawczym – pod warunkiem, że prowadzimy dialog.” – podkreśla ekspert.

Zobacz pełny zapis wystąpienia dr. Konrada Ciesiołkiewicza na konferencji Liczymy się dla edukacji:

• Jak rozmawiać z uczniami o algorytmach i „różnych internetach” w tej samej klasie.

• Jak uczyć rozpoznawania pułapek poznawczych i regulacji emocji.

• Jak projektować szkolne zasady zamiast samych zakazów – i dlaczego to działa.